بوی بد دهان و درمان آن

بوی بد دهان از جمله مشکلات ناخوشایندی است که اغلب مردم سعی در دوری جستن از آن می کنند. تحت شرایط عادی نفس انسان عاری از بوی بد می باشد و بوی خاصی به نام Human Odor دارد. بوی بد دهان می تواند ناشی از علل سیستمیک یا موضعی باشد که در 85%موارد مربوط به عوامل موضعی است. وجود هالیتوزیس در اغلب موارد ناشی از عوامل پاتولوژیک بوده و نشان دهنده وجود یک بیماری است که باید شناسایی و رفع گردد.امروزه اکثر محققین برای اندازه گیری بوی دهان، بیشتر از روش های اسپکتروفوتومتری و گاز کروماتوگرافی استفاده می نمایند ولی استفاده از داوران تعلیم دیده در کنار این روش ها اهمیت خاصی دارد.سه ترکیب گوگرددار متیل مرکاپتان، سولفیدهیدروژن، دی متیل سولفید را مسوول بیش از90% بوی بد دهان می دانند.میکروارگانیزم های مسئول بوی دهان، بیشتر گرم منفی ها و بی هوازی ها مثل فوزوباکتریوم پلی مرفوم، ویلونلاآلکالسنس، کلبسیلا و باکترویید می باشند.هالیتوزیس می تواند به سبب فاکتورهای پاتولوژیک موضعی، مثل: بهداشت ضعیف دهان، ژنژیویت مزمن، جرم های دندانی، پوسیدگی های دندانی، تومورهای بدخیم حفره دهان و اعضای مجاور، زبان شیاردار، بیماری های سینوسی و بیماری های بینی باشد.همچنین هالیتوزیس می تواند به سبب فاکتورهای پاتولوژیک سیستمیک مانند: بیماری های دستگاه تنفس تحتانی، اختلالات گوارشی و بیماری های خونی ایجاد گردد.می توان از دیابت، سیروز کبدی، نارسایی کلیه، کمبود ویتامین ث و مصرف بعضی داروها به عنوان سایر فاکتورهای پاتولوژیک سیستمیک نام برد.همچنین فاکتورهای غیرپاتولوژیک موضعی نظیر سیگار کشیدن، عوارض پروتزهای دندانی، رکود بزاق و فاکتورهای غیرپاتولوژیک سیستمیک نظیر قاعدگی، حاملگی، یائسگی، بلوغ، گرسنگی، سن بالا و تغذیه های مختلف، هر کدام به دلیلی تاثیری در ایجاد بوی بد دهان دارند.خشکی دهان که می تواند در مواردی مثل پیری، آپلازی غدد بزاقی، دیابت، یائسگی، مصرف بی رویه ادویه جات و عدم رعایت بهداشت دهان ایجاد شود، به علت کاهش شستشوی دهان و کاهش جریان بزاق سبب بوی بد دهان می گردد.معاینه ای دقیق از حفره دهان و اعضای مجاور آن معمولا علت بدبویی دهان را مشخص می کند. در این مورد گرفتن یک تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی نیز کمک کننده می باشد. باید در تشخیص علت بوی بد دهان، عادت غذایی و عادت شخصی بیمار کاملا مورد توجه قرار گیرد.بوهایی که مدت کوتاهی از ظهور آنها می گذرد، بیشتر ناشی از یک منبع عفونی، یک بیماری سیستمیک شدید، جسم خارجی در بینی یا حلق یا مصرف اخیر دارو می باشند. ولی بوهایی که مدت زمان طولانی وجود دارند، اغلب گویای عدم رعایت بهداشت دهان، سرطان دهان و اعضای مجاور و دستگاه تنفسی فوقانی و یا برونشکتازی می باشند. بوی بد دهان به طور متناوب ممکن است در اثر عوامل غذایی و یا به علت خواب ایجاد شود.چون علت اغلب بوهای بد مربوط به عوامل موضعی است، پس حذف آنها اولین قدم در درمان هالیتوزیس می باشد. رعایت بهداشت دهان شامل: مسواک زدن دندان ها، لثه و زبان و استفاده از نخ دندان در کاهش بوی دهان با منشاء دهانی بسیار موثر است. به طور کلی جهت کاهش بوی دهان باید از سیگار کشیدن، نوشیدن نوشابه های بودار، ادویه زیاد، غذاهایی با گوشت زیاد و معطر شده با پیاز یا سیر، افراط در مصرف مواد چربی دار مثل شیر و کره و روغن اجتناب کرد. خوردن میوه های تازه و سبزیجات و به طور کلی رژیم غذایی غنی از فیبر و همین طور نوشیدن آب زیاد، ارجحیت دارد.